نارین قلعه در جاجرم، محبوب اما فراموش شده
به گزارش وبلاگ ساعت گلورایا، تپه حصار دامغان و تپه یحیی و بعلاوه تپه سیلک تمدنشان با تمدن جاجرم تقریبا یکسان است قدمت جاجرم بر می شود به زمانی در حدود چهار الی پنج هزار سال پیش. این منطقه به علتگونه های گیاهی و جانوری جاجرم و آب و هوایی خوب و موقعیت جغرافیایی مناسب سبب شده که روز به روز رشد کند و توسعه یابد. وجود پوشش گیاهی و اقلیمی متنوع به علت قرار گرفتن جاجرم در حاشیه کویر مرکزی و از آن جایی که به کوه بهار متصل می باشد، موجب شده است که ناحیه ای مساعد برای سکونت انسان در طول ادوار گذشته تا به امروز باشد. ما در این مطلب بهنارین قلعه در جاجرم و دیدنی های جاجرم می پردازیم.سوغات جاجرم نیز متنوع و فراموش نشدنی است..
موقعیت جغرافیایی شهرستان جاجرم
در واقع موقعیت جغرافیایی شهرستان جاجرم و تماشای های جاجرم بدین صورت می باشد که از سمت غرب به شاهرود در استان سمنان و از شرق به اسفراین از جنوب شرق به جغتای از شمال به بجنورد از شمال غرب به گلستان محدود می شود و در جنوب غربی خراسان شمالی مستقر می باشد. تا این جای مطلب ما به معرفی شهرستان جاجرم به صورت مختصر پرداختیم تا شما را کم کم با یکی از جاذبه های گردشگری و تماشای شهرستان جاجرم آشنا کنیم به نام نارین قلعه که در جنب حمام قدیمی در نزدیکی دروازه قدیم شهرستان جوین و جاجرم و اول خیابان زیارتگاه خواجه مهزیار واقع شده است و در سمت شمال غربی این قلعه مسجد جامع شهر قرار گرفته است. جاجرم را باستان شناسان بهشت باستان شناسی نام نهاده اند. این در صورتی است که بین مردم زیاد شناخته شده نیست. بنای تاریخی نارین قلعه و گونه های گیاهی و جانوری جاجرم که به مانند نگینی در زمینه گردشگری برای این شهر می باشد از جایگاه ویژه ای بین مردم شهر و سایر مسافران و گردشگران برخوردار است. نارین قلعه در جاجرم در ارتفاع 25 متری تپه ای قرار گرفته که که بر روی آن می توان آثاری به جای مانده از برج و باروی یک قلعه یا ارگ قدیمی را به وضوح مشاهده نمود که با شماره ثبت 1593 در سوم بهمن ماه سال 1356 در لیست آثار ملی ایران ثبت شده است. در شهرستان جاجرم از تپه کلاته حسن که یک تپه باستانی و تاریخی می باشد سفال هایی قدیمی کشف شده که حکایت از این دارد که قدمت این منطقه به هزاره چهارم قبل از میلاد بر می شود. این شهر و سوغات جاجرم که جز زیبایی های آن است به صورت متمادی محل اطراق و اقامت پادشاهان ایلخانی بوده است زیرا که آن ها در لشکرکشی های خود برای سرکوب مخالفان تخت شاهی خود از این منطقه می گذشتند یا در آن اقامت می گزیدند و این موضوع در نوشته های خواند میر به طور واضح مطرح شده است. کلنل چارلز ادواردییت از سکه ای در سفرنامه خود یاد می نماید که تاریخ آن به سال 739 قمری باز می شود. او در زمان قاجار از جاجرم بازدید داشته است و می گوید که این سکه در ضرابخانه جاجرم ضرب شده است. بعلاوه توصیف این قلعه از زبان دیگر گردشگرانی که در ادوار گذشته از جاجرم عبور نموده و یا در آن اقامت نموده اند، نقل شده است. دیوار های بلند نارین قلعه بدون شک مامن و پناه گاهی برای ساکنان شهر جاجرم به حساب می آمد. سفرنامه خراسان و سیستان که کتاب چارلز ادوار ییت می باشد و در آن خاطرات سفر خود به ایران را نوشته است نارین قلعه را این گونه وصف می نماید که بر روی یک تل خاک بزرگ که ارتفاعی بالغ بر 21 تا 24 متر دارد و در وسط شهر جاجرم واقع شده است و بقایایی از یک قلعه و ارگ قدیمی به جای مانده است که آن را نارین قلعه می خوانند.این قلعه که محیط آن 360 متر و طول قطر های آن 100 و 125 متر می باشد، معماری آن به شکل بیضی است و گفته می شود که در ادوارگذشته خندقی دور تا دور آن را فراگرفته بود.شهر جاجرم از دیرباز مورد توجه بود و علتش موقعیت جغرافیایی این منطقه بود که در بین دو ایستگاه دامغان و نیشابور و در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته بود .سوغات جاجرم و تماشای های جاجرم در بین مردمان ایران محبوب است.
جاجرم زیستگاه گیاهان و جانوران
جاجرم زیستگاه گیاهان و جانوران با گونه های متنوع و بی شماری است که مهم ترین آن ها یوزپلنگ ایرانی است که در حال انقراض می باشد و هم چنین از دیگر گونه های جانوری این منطقه می توان به مارال، قوچ، بز کوهی، تیهو، قرقاول، گربه وحشی نام برد که سبب گشته این ناحیه به عنوان یک زیستگاه مطرح در کشور چهار فصل و بی نظیر ایران تبدیل شود.شهرستان جاجرم زیستگاه نژاد ها و قومیت های مختلفی بوده است که اولین آن ها تات ها می باشند که جز قدیمی ترین اقوام این ناحیه به حساب می آیند و استفاده از سفال خاکستری از مشخصه اقوامی بوده که در هزاره اول قبل از میلاد در اینجا می زیسته اند و این موضوع را می توان از آثار سفالی که در این حوالی کشف شده تشخیص داد. از دیگر قبایل و اقوام می توان به طوایف عرب، بخارایی ها، ترکان گرایلی، ازبک ها اشاره نمود که به سبب موقیعت مناسب جغرافیایی که این خطه از کشور بزرگ و پهناور ایران داشته است این خاک را برای سکونت انتخاب نموده بودند. از قدیمی ترین زیست گاه های یوز ایرانی می توان به پناهگاه حیات وحش میاندشت اشاره نمود که با قرار گرفتن در قسمت شرقی شهرستان جاجرم و با وسعت 85 هزار هکتار دارای گونه های متفاوت جانوری می باشد که توصیه می کنیم از این پناهگاه حیات وحش قدیمی نیز تماشا کنید.تماشای های جاجرم و سوغات جاجرم مهم است.
صنایع دستی شهرستان جاجرم
اگر بخواهیم سوغات جاجرمرا نام ببریم باید به جوراب پشمی، کلاه کرکی جاجرم و چادر شب سنتی اشاره کنیم و این شهر همان طور که در ابتدای مطالب عرض کردیم آنقدر از ارزش و اهمیت بالایی برخوردار بود که در کتاب حبیب السیر از جاجرم بارها در کنار نام شهر های مهم آن موقع یعنی ری، قزوین، دامغان، مشهد و اصفهان از آن نام برده شده است. از سوغات جاجرم می توان به آلو بخارا، استکشک و قره قروت سنخواستی نام برد. که بسیار خوشمزه و لذیذ می باشند.
نارین قلعه جاجرم
نارین قلعه در جاجرم که در زمان حکومت ناصرالدین شاه و سال های ابتدایی پادشاهی محمد شاه سالم و پابرجا بود. متاسفانه تخریب گشته و به تلی از خاک تبدیل شده است که امروزه شهرداری جاجرم بر روی این تپه پارکی را احداث نموده است. مردمی که در پیرامون این تپه ساکن بودند و بعلاوه بعضی افراد با حفاری های غیر مجاز اشیای عتیقه و ظروف گرانبهایی را کشف نمایند که قدمت آن ها به قبل و بعد از اسلام بر می شود.شهرستان جاجرم تنها شهرستان در خراسان شمالی می باشد که به خط راه آهن سراسری وصل می باشد که سبب گشته از نظر مالی این منطقه رشد چشمگیری داشته باشد . نارین قلعه در جاجرم مهم و پر اهمیت برای مرمان ایران زمین است. سوغات جاجرم محبوب در بین ایرانیان و گردشگران خارجی است.
منبع: همگردی