اتفاقی عجیب در ستاره در حال مرگ همسایه زمین
به گزارش وبلاگ ساعت گلورایا، ستاره همسایه زمین به نام ابط الجوزا (Betelgeuse) به طور غیرمنتظره ای 50 درصد درخشان تر شده است و این بخشی از یک فرآیند عجیب و غریب است که در آن یک ستاره در حال مرگ تبدیل به ابرنواختر می شود.
به گزارش ایسنا به نقل از اینسایدر، ابط الجوزا بار دیگر اخترشناسان را متحیر کرده است، زیرا اکنون 50 درصد بیشتر از حد معمول می درخشد.
درخشش این غول قرمز در حال مرگ به تازگی پس از یک انفجار مهیب به طور مرموزی کمرنگ تر شده بود. انتظار می رود که این ستاره به یک ابرنواختر قابل رویت از زمین تبدیل شود، اگرچه احتمالا تا هزاران سال آینده دیده نخواهد شد.
ابط الجوزا یکی از قابل مشاهده ترین ستارگان در آسمان زمین است که رفتار بسیار عجیبی دارد.
به گفته دانشمندان، این غول سرخ که چندان فاصله ای از مرگ ندارد اکنون حدود 50 درصد بیشتر از حد معمول می درخشد.
این اتفاق چند سال پس از آن رخ می دهد که ستاره گفته شده به طور مرموزی در سال 2019 کم نور شد و حدس هایی در مورد اینکه آیا آماده فروپاشی و انفجار است یا خیر مطرح شد.
دانشمندان بعد ها دریافتند که ابط الجوزا در حال فروپاشی نبوده، اما انفجاری بزرگ را تجربه کرده بوده که بر روشنایی آن تاثیر گذاشته است.
بر اساس مطالعه ای که در روز 18 مه در سرور پیش چاپ arXiv منتشر شده است، به تازگی ستاره شناسان متوجه شده اند که ابط الجوزا به روشن ترین حالت خود حدود دو برابر سریع تر از حد معمول یعنی در حدود 200 روز رسیده است.
کم نورتر و روشن تر شدن ابط الجوزا غیرمعمول نیست، اما این اتفاق معمولا پس از یک چرخه 400 روزه اتفاق می افتد. کارشناسان گفته اند که کوتاه شدن چرخه احتمالا با کم نوری بزرگ در سال 2019 مرتبط است.
دانشمندان ابط الجوزا را به دقت زیر نظر دارند، زیرا این غول سرخ یک ستاره در حال مرگ است که در حال تبدیل شدن به ابرنواختر است. با این حال، با توجه به مقیاس های زمانی بزرگ در زندگی ستارگان، آخرین مرحله نیز ممکن است هزاران سال به طول بیانجامد.
ابط الجوزا یک ستاره نسبتا جوان در کهکشان راه شیری در فاصله حدود 640 سال نوری از ما است.
این ستاره حدود 10 میلیون سال سن دارد و بسیار جوان تر از خورشید ما با حدود پنج میلیارد سال است. اما مقدار آن تقریبا 700 برابر خورشید ما است و اکنون شروع به مردن کرده است.
سارا وب (Sara Webb) اخترفیزیکدان دانشگاه صنعتی سوینبرن استرالیا در مصاحبه با گاردین گفت: یکی از جالب ترین موارد در مورد ابط الجوزا این است که ما در حال تماشای مراحل پایانی تکامل این ستاره بزرگ هستیم که تقریبا در لحظه برای ما قابل رویت است که پیش از این هرگز نتوانسته ایم تا این مقدار آن ها را مطالعه کنیم.
دانشمندان وقتی متوجه شدند که ابط الجوزا در کمترین زمان در سال 2019 درخشندگی خود را از دست داده است، زنگ خطر را به صدا درآوردند. هنگامی که ستارگان بزرگ به طور ناگهانی درخشندگی خود را از دست می دهند، این می تواند یک علامت هشدار دهنده باشد که ستاره آماده انفجار است.
اما تجزیه و تحلیل بعدی مورد دیگری را نشان داد و آن یک انفجار بود. ابط الجوزا مقدار زیادی از پلاسمای خود را در این انفجار در فضا منتشر کرده بود. انفجار به حدی بزرگ بود که ابر متراکمی از غبار کیهانی ایجاد کرد که بین زمین و ابط الجوزا قرار گرفت و ستاره را پنهان کرد.
آندریا دوپری (Andrea Dupree)، اخترفیزیکدان مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونین که ستاره را ردیابی می کند می گوید که رفتار عجیب این ستاره احتمالا نتیجه این انفجار بزرگ است.
هنگامی که ابط الجوزا در نهایت منفجر شود به مقدار ای دور است که برای سیاره ما خطرناک نباشد، اما به مقدار ای نزدیک است که برای هر کسی که آسمان را تماشا می کند نمایشی تماشایی خواهد بود.
گاردین گزارش داده است که انفجار به قدری روشن خواهد بود که برای حدود یک هفته، می تواند در طول روز قابل مشاهده باشد. اینسایدر پیشتر گزارش داده بود که آخرین باری که چنین ابرنواختری در کهکشان ما منفجر شد در قرن هفدهم بود.
با این حال بعید است که دستکم تا 10 هزار سال دیگر این اتفاق بیفتد.
همانطور که گفته شد، ستارگان بسیار غیرقابل پیش بینی هستند، بنابراین وقوع یک ابرنواختر در طول عمر ما غیرممکن نیست.
منبع: فرارو