شاخ طلایی استانبول کجاست؟ و چرا به این نام معروف شده! - وبلاگ ساعت گلورایا

به گزارش وبلاگ ساعت گلورایا، شاخ طلایی استانبول (Golden Horn) یا به ترکی استانبولی آلتین بوینوز (Altın Boynuz) یک مدخل یا آبراه به شکل شاخ است که در ورودی اصلی تنگه بسفر، دقیقاً جایی که تنگه به دریای مرمر می ریزد، واقع شده است. این آبراه در گذشته مرز شمالی بیزانس باستان محسوب می شده و امروزه منطقه فاتح و محله های فنر (Fener) و بالات (Balat) را در بر می گیرد. شاخ طلایی بخش اروپایی شهر استانبول را به دو قسمت تقسیم می نماید. پل های ساخته شده بر روی آب های شاخ طلایی در حال حاضر برترین چشم اندازهای شهر را به ساکنان و گردشگران هدیه می نمایند. با خبرنگاران همراه باشید تا با این دیدنی استانبول بیشتر آشنا شویم.

معرفی شاخ طلایی استانبول

ابتدا بیایید به معرفی شاخ طلایی استانبول بپردازیم و سپس به سراغ تاریخچه این مدخل یا آبراه برویم. شاخ طلایی که در ترکی مدرن به آن هالیچ (Haliç) گفته می گردد، یک مدخل یا آبدره است که با دریای مرمره تشکیل شبه جزیره را می دهد. این شبه جزیره به خاطر شکل خاص خود در گذشته بندرگاهی طبیعی محسوب می شده و ناوگان های بیزانسی و عثمانی و کشتی های تجاری در این منطقه لنگر می انداختند.

منطقه شاخ طلایی استانبول مسیر اصلی برای دسترسی به تنگه بسفر است. این مدخل به وسیله دو رود پر از آب می گردد و نوک آن به بیزانس باستانی یا قسطنطنیه (بخش قدیمی استانبول) و پرتگاه سارایبورنو (Sarayburnu) یا سراگلیو (Seraglio Point) می رسد. در دوران حکومت عثمانیان، مهاجران زیادی از خلیج شاخ طلایی وارد کشور ترکیه شدند و همین امر موجب گرد هم آمدن مهاجران ارمنی، یونانی، کولی و ترک در این منطقه شده است.

در حال حاضر شاخ طلایی با پارک ها و مکان های باستانی متعدد احاطه شده است و در این منطقه می توان انواع ساختمان های دولتی، موزه ها، محوطه های دانشگاهی و مکان های فرهنگی مختلف را مشاهده کرد. به دلیل وجود سنت های گوناگون مذهبی و هم زیستی مسالمت آمیز آن ها با یکدیگر در شاخ طلایی، این منطقه به وسیله یونسکو به عنوان میراث جهانی اعلام شده است.

تاریخچه پرتلاطم شاخ طلایی استانبول

تاریخچه پرتلاطم شاخ طلایی استانبول به هزاره هفتم قبل از میلاد مسیح می رسد. اگر چه سکونت در این منطقه از زمان های خیلی قدیم وجود داشت؛ اما شاخ طلایی پس از اشغال به دست یونانیان، آغاز به توسعه کرد و به یک منطقه شهری تبدیل شد.

بر اساس شواهد موجود، امپراتور کنستانتین (امپراتور روم شرقی) یک منطقه شهری در شاخ طلایی ایجاد کرد تا از موقعیت طبیعی این آبراه برای کاربری های نظامی و مالی بهره ببرد. او نیروی دریایی خود را در این منطقه مستقر کرد و در امتداد خط ساحلی، دیوارهایی را برای محافظت از شهر قسطنطنیه در برابر حملات دریایی ساخت.

با تور وبلاگ ساعت گلورایا ، سفر کردن را به خاطره ای فراموش نشدنی تبدیل کنید.

در زمان امپراتوری بیزانسی ها، در ورودی شاخ طلایی در سمت شمال این منطقه، زنجیر بزرگی از قسطنطنیه به برج قدیمی گالاتا کشیده شده بود تا از ورود کشتی های دشمن به این منطقه جلوگیری گردد. این زنجیر سه بار در طول دوره حکومت بیزانسی ها شکسته یا دور زده شد. اولین بار در قرن دهم به وسیله روس های کیوان بود که بیزانسی ها توانستند آن ها را شکست دهند. دومین بار در سال 1204 و در طول جنگ صلیبی چهارم بود که کشتی ها ونیزی زنجیر را شکستند. سومین بار هم در سال 1453 به وسیله مهمت دوم (هفتمین پادشاه عثمانی) بود. او به ناوگان خود دستور داد تا از تپه ها و زمین های صعب العبور حرکت نمایند و به طرف خلیج شاخ طلایی بروند. پس از کشمکشی فراوان بین نیروهای بیزانس و عثمانی ها، این منطقه به دست مهمت دوم افتاد. در این دوره تعداد زیادی از یهودیان از شهر خارج شدند؛ ولی بعضی از آن ها هم تصمیم گرفتند زیر نظر حاکم تازه در شهر بمانند.

بعدها، امپراتور بایزید دوم (Emperor Bayezid II) پادشاه عثمانی، از یهودیان سفاردی (Sephardic Jews) که به وسیله پادشاهان کاتولیک اسپانیا تبعید شده بودند، دعوت کرد تا در محله بالات قسطنطنیه ساکن شوند. بعلاوه بایزید دوم بعدها از لئوناردو داوینچی درخواست کرد تا یک پل بر روی شاخ طلایی طراحی کند. داوینچی یک پل تک طاق طراحی کرد؛ اما در آن موقع، ساختار تک طاق آن قدر متفاوت بود که امکان ساخت آن وجود نداشت. در نهایت در سال 2001، یک هنرمند نروژی مامور ساخت ماکت از طرح داوینچی شد. این ماکت ثابت کرد پل طراحی شده علاوه بر پایداری بالا در برابر اثرات باد، در برابر شرایط آب و هوایی هم مقاومت بالایی دارد.

تا دهه 1980، شاخ طلایی به وسیله زباله های صنعتی کارخانه های کشتی سازی و انبارهایی که در امتداد سواحل قرار داشتند آلوده شده بود. بعدها این منطقه در دو مرحله، یک بار در زمان شهردار بدرتین دالا (دهه 1980) و یک بار دیگر در زمان شهرداری رجب طیب اردوغان (دهه 1990) پاکسازی شد و ماهی های بومی، حیات وحش و گیاهان منطقه تا حد زیادی بازسازی شدند.

در حال حاضر منطقه شاخ طلایی با بناهای قدیمی و پارک های خود یکی از برترین منطقه ها استانبول محسوب می گردد و اتاق بازرگانی شهر در امتداد ساحل این آبدره قرار گرفته است. بعلاوه دیگر مؤسسات شامل سالن های کنگره و فرهنگی، موزه ها، پردیس های دانشگاهی و امکانات پشتیبانی نیروی دریایی ترکیه در امتداد کرانه های شاخ طلایی واقع شده اند. جالب است بدانید به طور میانگین سالانه 10 میلیون توریست بین المللی از این منطقه بازدید می نمایند.

دلیل نام گذاری شاخ طلایی استانبول

نام ترکی شاخ طلایی که امروزه به آن هلیچ (Haliç) گفته می گردد از کلمه عربی خلیج گرفته شده است. اما دلیل نام گذاری شاخ طلایی استانبول به طور دقیق تعیین نیست. بعضی ها معتقدند نام این آبراه به خاطر شکل ظاهری و رنگ طلایی آن در هنگام غروب خورشید انتخاب شده است. بر اساس افسانه ها در زمان فتح قسطنطنیه به وسیله عثمانی ها، مردم بیزانس ثروت خود را در این خلیج پرتاب کردند و این کار موجب شد رنگ آب طلایی گردد. بر اساس افسانه ای دیگر، بازتاب نور خورشید بر روی سطح آب، باعث می شده آب به رنگ طلایی دیده گردد و همین دلیل نام گذاری شاخ طلایی است. اما با وجود این داستان ها منشأ اصلی نام شاخ طلایی همچنان مانند یک راز است و هیچ کدام از افسانه ها و دلایل مطرح شده نتوانسته محققین و دانشگاهیان را راضی کند.

پل های معروف شاخ طلایی استانبول

شاخ طلایی مصب رودخانه های علی بی (Alibey) و کاگیتانه (Kağıthane) است. طول این آبراهه 7.5 کیلومتر و عرض آن 750 متر است. بعلاوه حداکثر عمق آن، در جایی که به تنگه بسفر می ریزد حدود 35 متر است. این خلیج از تنگه بسفر آغاز شده و به دریای مرمره ختم می گردد و برای اتصال دو ساحل این آبراه چندین پل بر روی آن ساخته شده است. پل های معروف شاخ طلایی استانبول عبارت اند از:

• پل هلیچ (Haliç Bridge): این پل در سال 1974 تکمیل شده و محله های سوتلوس (Sütlüce) و دفتردار (Defterdar) را به هم متصل می نماید.
• پل آتاتورک (Atatürk Bridge): این پل با نام مستعار پل اونکاپانی (Unkapanı Bridge)، در سال 1940 تکمیل شده و کاسیمپاشا (Kasımpaşa) و اونکاپانی (Unkapanı) را به یکدیگر متصل می نماید.
• پل مترو شاخ طلایی: پل مترو شاخ طلایی یک گذرگاه راه آهن عابر پیاده است که در سال 2014 تکمیل شده است. این پل خط متروی M2 استانبول را در سراسر شاخ طلایی توسعه داده است.
• پل گالاتا (Galata Bridge): این پل برای اولین بار در قرن پانزدهم میلادی ساخته شده بود و در طول تاریخ چندین بار بازسازی شد. پل قدیمی گالاتا در بین کاراکوی (Karaköy) و امینونو (Eminönü) قرار داشت. اما پس از تخریب گسترده در سال 1992 بر اثر آتش سوزی، به بالادست و بین Ayvansaray و Keçeci Piri انتقال یافت. پل قدیمی دیگر برای تردد وسایل نقلیه یا عابران استفاده نمی گردد و به عنوان یک نمایشگاه فصلی فضای باز و فضای رویدادهای مختلف مورداستفاده قرار می گیرد.

محله های شاخ طلایی استانبول

محله های شاخ طلایی استانبول در ساحل غربی (از جنوب به شمال) شامل Cibali، Fener، Balat، Ayvansaray، Eyüp، Silahtarağa، Sakarya و Alibeyköy و در ساحل شرقی (از جنوب به شمال) شامل Kasımpaşa، Hasköy، و Sütlüce هستند.

تفریحات شاخ طلایی استانبول

از تفریحات شاخ طلایی استانبول می توان به موارد زیر اشاره نمود:

بازدید از پل ها

بازدید از پل های شاخ طلایی استانبول یکی از مجذوب کننده ترین تفریحات این منطقه محسوب می گردد. قدیمی ترین پل این منطقه پل گالاتاست که در سال 1836 ساخته شده است. این پل کاراکوی و امینونو را به هم متصل می کرد. این پل در سال های 1845 و 1912 بازسازی شد و سپس در سال 1993 برچیده شد. امروزه فضای پل قدیمی یک منطقه تفریحی با انواع کافه ها، پارک ها و حتی یک فرودگاه است. پل هلیچ یکی دیگر از پل های شاخ طلایی است که در سال 1974 ساخته شده است. از دیگر پل های این منطقه می توان به پل آتاتورک (ساخته شده در سال 1940) اشاره نمود.

محله فنر (The Fener Quarter)

محله فنر در منطقه فاتح قرار گرفته است و بسیاری از یونانیان پس از سقوط قسطنطنیه در سال 1453 در این محله ساکن شدند. آن ها روابط خوبی با سلطان داشتند و توانستند در مناصب مهم دولتی مشغول به کار شوند. محله فنر امروزه پر از خانه های چوبی، کلیساهای و صومعه های تاریخی و مساجد و نهادهای بیزانسی قدیمی است. از جاذبه های این محله می توان به مسجد صورتی (کلیسای بیزانسی که به مسجد تبدیل شده)، کلیسای سنت استفان بلغاری، مدرسه سرخ، کلیسای مریم مقدس مغول ها و کالج ارتدکس یونانی فانار اشاره نمود.

محله بالات (The Balat Quarter)

محله بالات محله قدیمی یهودیان در استانبول عثمانی بود. در داخل این محله قدیمی انواع مساجد، کنیسه ها و کلیساهای مسیحی ساخته شده اند. محله بالات هم مانند محله فنر، محل هم زیستی سنتی ادیان مختلف است و به عنوان میراث جهانی یونسکو شناخته شده است. از جاذبه های این محله می توان به خیابان های سنگ فرش شده و ساختمان های تاریخی مانند مسجد Ferruh Kethuda، کنیسه اهریدا متعلق به قرن پانزدهم و بیمارستان یهودیان اشاره نمود.

سفرهای دریایی در تنگه بسفر

سفرهای دریایی در تنگه بسفر یکی دیگر از تفریحات مجذوب کننده شاخ طلایی استانبول است. کشتی های این منطقه برترین منظره ها را از شهر ارائه می دهند و در طول مسیر می توان ساختمان های مهم زیادی مانند قلعه روملی حصار، کاخ دولما باغچه، کلیسای ارتدکس، محله بالات و مقبره ایوپ را دیدن کرد.

بسیاری از کشتی های کروز و معمولی از سواحل بخش اروپایی در کاباتاش حرکت می نمایند و در عرض 20 دقیقه به ساحل آسیایی می رسند. بعلاوه قایق هایی در این اسکله وجود دارند که توریستان را به قسمت های مختلف خلیج می برند.

سخن پایانی درباره شاخ طلایی استانبول

در این مقاله شاخ طلایی استانبول را معرفی کردیم. همان طور که گفته شد این خلیج یا آبراه یکی از قدیمی ترین و مهم ترین منطقه ها استانبول محسوب می گردد و از گذشته تابه حال موردتوجه بوده است. در حال حاضر شاخ طلایی استانبول پر از ساختمان های قدیمی، پارک های مجذوب کننده، کافه ها و رستوران های دنج و مراکز سیاسی و دانشگاهی مهم است.