هشدار درباره آثار مخرب بازدیدهای پرشمار و ازدحام جمعیت در بناها و محوطه های تاریخی - وبلاگ ساعت گلورایا

به گزارش وبلاگ ساعت گلورایا، ایسنا/ براساس خبرهای بدست آمده، هشدار درباره آثار مخرب بازدیدهای پرشمار و ازدحام جمعیت در بناها و محوطه های تاریخی صورت پذیرفت.

سعید امیریان، کارشناس برنامه و بودجه و دنیاگردی به آثار مخرب بازدیدهای پرشمار از بناهای تاریخی پرداخت و اظهار کرد: بازدیدهای بیش از حد از محوطه ها و بناهای تاریخی چند آسیب به همراه دارد؛ وقتی بازدیدها بیش از حد ظرفیت بنا یا محوطه تاریخی انجام می گردد، عملاً امکان انتقال پیغام و محتوای فرهنگی از بین می رود. فرض کنید ظرفیت مطلوب بازدید روزانه تخت جمشید یک هزار نفر باشد، اما سه تا 10 هزار نفر در یک روز از این محوطه تاریخی بازدید نمایند و یا جمعیتی که در لحظۀ تحویل سال در حافظیه گردهم می آیند، وقتی بیش از ظرفیت تحمل بنا یا محوطه ای باشد امکان انتقال و دریافت مفاهیم فرهنگی تاریخی این مکانها برای مخاطبان از بین می رود.

در چنین شرایطی بازتماشاماینده چگونه می تواند فضای معنوی حافظیه را درک کند یا پیغام تاریخی تخت جمشید را دریافت کند، با این وصف بازدید از بنا و محوطه های تاریخی بی معنی می گردد.

او افزود: مکانی مانند باغ فین کاشان که معمولاً پربازدید است، وقتی بازتماشاماینده با ارزش های فرهنگی آن بنا روبرو نگردد و فقط به فکر نجات از ازدحام جمعیت در حمام فین باشد، آن بازدید بی نتیجه می ماند و از نظر فرهنگی درآمد برای مردم و جامعه و حتی حاکمیت ندارد.

این کارشناس میراث فرهنگی و دنیاگردی، آسیب دیگر بازدیدهای پرازدحام را به چالش کشیدن حفاظت بناها و محوطه های تاریخی دانست و اضافه نمود: در ازدحام نمیتوان حفاظت پایدار داشت و آن شکل از بازدید و ازدحام جمعیت ممکن است به بنای تاریخی آسیب بزند و آنها را با تخریب روبرو کند و در مواردی با معضل زباله، یادگاری نویسی و تخریب هایی از این دست روبرو کند که موجودیت بنا را به خطر بیندازد.

امیریان گفت: اگر قرار است بازدید از بناها و محوطه های تاریخی باعث تخریب گردد که نقض غرض است، با این شرایط چرا باید از بناهای تاریخی بازدید گردد، آن هم وقتی قرار است پیغام فرهنگی و تاریخی به دنیاگرد و بازتماشاماینده منتقل نگردد، بنا رو به اضمحلال برود و خوش نامی و اعتبار آن از بین برود.

او افزود: این خوش نامی محوطه ها و بناهای تاریخی است که باعث می گردد از اقصی نقاط ایران و یا دنیا بازتماشاماینده داشته باشند. در حالی که بازدید انبوه و ازدحام جمعیت به وجهه و اعتبار بنا خدشه وارد می نماید.

این کارشناس برنامه ریزی و بودجه در ادامه گفت: ضرورت دارد وزارت میراث فرهنگی، دنیاگردی و صنایع دستی حتماً برای بازدید از بناها و محوطه های تاریخی بویژه آنهایی که در لیست میراث دنیای ثبت شده اند، برنامه معین تری داشته باشد. طبق مطالعاتی که قبلاً اجرا شده است وقتی یک بنا در یونسکو ثبت دنیای می گردد تعداد بازتماشامایندگان آن، دست کم سه برابر می گردد، بنابراین حتماً باید ظرفیت تحمل این بناها و محوطه ها برآورد و معین گردد تا به این شکل از بروز بخشی از آسیب ها جلوگیری گردد و ضمن حفاظت، بنا و محوطه تاریخی خوش نام بماند.

امیریان بعلاوه برای مدیریت بازدیدها به عنوان راه چاره پیشنهاد کرد: متولیان میراث فرهنگی علاوه بر این که ضروری است مردم را مطلع نمایند تا روزهای غیر تعطیل را برای تماشا موزه ها، محوطه ها و بناهای تاریخی انتخاب نمایند، ضروری است به وسیله سیاست قیمت گذاری، مردم را تشویق و ترغیب به مدیریت زمان بازدید کند، مثلاً وزارت میراث فرهنگی، دنیاگردی و صنایع دستی می تواند در روزهای غیر پیک، قیمت بلیت موزه و اماکن تاریخی را کاهش دهد، این اقدام یک سیگنال است.

این کارشناس دنیاگردی با اعتقاد بر اینکه بهای بازدید از موزه های ایران در مقایسه با دنیا، پایین است، بر ضرورت اصلاح قیمت گذاری بازدید از بناها، محوطه ها و موزه ها تأکید کرد و گفت: وزارت میراث فرهنگی، دنیاگردی و صنایع دستی می تواند با معین ظرفیت تحمل اماکن تاریخی و معین کردن روزها و ساعت های خلوت، در قیمت ها بازنگری کند و برای زمانهای کم بازدید تخفیف های ویژه ای را در نظر بگیرد و تفاوت و تنوعی را در قیمت ها قائل گردد. رزرو اینترنتی بازدید از بناها و محوطه های تاریخی و فرهنگی در روزهای تعطیل از دیگر راه چارههایی است که امروزه به لطف تکنولوژی قابلیت کاربرد برای مدیریت حجم بازتماشامایندگان را فراهم می نماید.

این کارشناس برنامه ریزی و دنیاگردی ادامه داد: مسئولان فرهنگی علاوه بر مدیریت جمعیت در محوطه ها، ضروری است پیرامون محوطه ها را نیز مدیریت نمایند، آنها می توانند استراحتگاه هایی ایجاد نمایند و مردم را تشویق به انتظار برای یک بازدید مطلوب و به دور از ازدحام جمعیت نمایند. این اقدام باعث می گردد در زمان ازدحام جمعیت و شلوغی، بخشی از بازتماشامایندگان اوقات خود را در استراحتگاه ها بگذرانند. برخی ها هستند که مایلند وقتشان را در نزدیکی یک محوطه تاریخی بگذرانند، بی آنکه بازدیدی از آن داشته باشند.

مثلاً در نزدیکی یک محوطه تاریخی غذا یا نوشیدنی میل نمایند، در حالی که در حال حاضر تقریباً در کنار محوطه های دنیای ایران چنین امکانی وجود ندارد. توزیع جمعیت بین سایر جاذبه های دنیاگردی در اطراف آثار و بناهای تاریخی از دیگر سیاست هایی است که می تواند از ازدحام بیش از حد بازتماشامایندگان در یک نقطه جلوگیری کند.

امیریان تأکید کرد: ضروری است وزارت میراث فرهنگی، دنیاگردی و صنایع دستی در کنار مسائل روزمره خود به وظیفه خطیری که در قبال محوطه ها و آثار تاریخی ایران دارد، بویژه درباره آثار دنیای بیشتر بپردازد.