آن روی سکه مادرشدن ، آنالیز موانع مادر شدن در گفت وگو با کارشناس مطالعات زنان و خانواده - وبلاگ ساعت گلورایا

به گزارش وبلاگ ساعت گلورایا، مادرشدن؛ یکی از حرف و حدیث های دنیای امروز که برای هر کدام از بانوان متاهل نگاهی متفاوت را رقم می زند.

وبلاگ ساعت گلورایا- محدث تک فلاح-مدیر گروه خانواده:اغلب مادران برای تکرار مادری احتیاج به انگیزه های روحی و آمادگی جسمی دارند، بعضی از آنان نیز برای فرزند بعدی انگیزه دارند ولی موانع دیگری را پیش روی خود می بینند که در این گزارش در گفت وگو با پژوهشگر حوزه زن و خانواده، مدرس دانشگاه و دکتری مطالعات زنان خانم مرضیه شعربافچی به آنالیز این مسئله پرداخته ایم.

مواجهه آقایان با پدرشدن

در کشورمان برای مسئله افزایش جمعیت و باروری و به ویژه مادرشدن کارهای خوبی بالاخص در سال های اخیر اجرا شده است و مخصوصاً برای بالا رفتن مهارت و دانش خانم ها گام های مفیدی برداشته شده است. اما مسئله ای که در این برهه سر راه مادر شدن بسیاری از خانم ها قرار گرفته است - چه خانم های خانه دار و چه شاغل- این است که در این مسیر به جز زن، مرد هم باید آمادگی هایی کسب کند. در جامعه اکنون چند نوع برخورد با ورود فرزند به زندگی از سمت آقایان دیده می گردد:

گروه اول آن دسته از آقایانند که فرزندآوری را قبول داشته و گام به گام با همسرشان در مسیر همراه هستند.

گروه دوم آقایانی هستند که بسیار مهربان هستند و با تماشا مصائب فیزیکی و روانی به جهان آمدن بچه، دوست دارند در کارها یاری همسرشان نمایند اما نه به علت آن وظیفه شناسی بلکه از روی عذاب وجدان. که اغلب به علت مشغله های کاری این یاری ها زیاد انجام نمی گردد چون با وجود شخص تازه (فرزند خانه)، مرد باید بیشتر کار کند تا عایدی بیشتری داشته باشد پس حضورش در منزل کمتر شده است.

گروه سوم آقایانی هستند که از ابتدا زیر بار فرزندآوری نرفته اند و به خواست همسر در این شرایط قرار گرفته اند و اکنون در مواجهه با مسائل مربوطه، تنها یک کلام را می گویند: خودت خواستی، من که نمی خواستم!

گروه چهارم آقایانی هستند که در هیچ کدام از موارد بالا جای نمی گیرند. افرادی که این حرف ها را نمی زنند اما در پذیرش اصل وظایف پدری توجیه نیستند. او هنوز توجیه نیست که با حضور فرزند در زندگی جایگاه ها تغییر نموده و باید شرایط را درک کند. هنوز آرامش را از نوع ابتدای ازدواج درخواست می نماید. هنوز همسر را مانند زن قبل از مادرشدن می خواهد. مرتب بودن خانه، شادابی خانم، سکوت محیط زندگی، آماده بودن وعده های غذایی و… مطالباتی است که اکنون برآورده نمی گردد یا دیرتر و یا با شکل متفاوتی برآورده می گردد. برای اینها از خانم طلبکار است.

در اغلب موارد بالا، مادر است که توبیخ می گردد و محکوم به بی خیالی و کم کاری و بی مسئولیتی می گردد. مادر بعد از این همه هجمه، حس ناکارآمدی و مفید نبودن دارد و به بچه ها خود توصیه هایی می نماید که از عمق جانِ خودش برمی آید اما نتایج اجتماعی نامطلوبی دارد. از جمله: مادرجان به این زودی ها بچه دار نشوی ها! بگذار 15-10 سال از زندگی خود لذت ببری و جهان را بفهمی، بعد به بچه فکر کن. ازدواج دیر، فرزندآوری در سنین بالا، تغییرات اقلیمی انتخاب شغل برای بانوان و… آسیب های ناشی از این رویداد است. این نخستین گام عقب کشیدن از انتخاب مادری است.

امان از عرف

شاید برترین سؤال این باشد: دیدگاه ما به مادر بودن و مادری کردن چیست؟ من اگر بچه نداشتم به جایش تا الان فلان کارها را نموده بودم و اکنون وضعم چنین بود و چنان بود.

جملات معروفی که بعضی مادرها تکرار می نمایند. آنها می گویند: چون فراغت ندارند و به خاطر گذراندن وقتشان با کودک ورزش نمی نمایند! به خاطر گذراندن وقتشان با بچه درسشان را ادامه نداده اند! به خاطر حضور در کنار بچه شغلشان را از دست داده اند! بسیاری از مهمانی هایی که دوست داشته اند را نرفته اند! و بسیاری از ای کاش های دیگر!

از دو جهت به این موضوع می پردازیم. اول نگاه معرفتی که در دین ما روی آن تأکید شده است و دوم نگاه جامعه شناختی که راه چاره اجرایی است.

از نگاه دینی و معرفتی باید بگوییم مادری که به چندین جایگاه دیگر می توانسته دست یابد، این ایمان را در خود بپروراند که با تربیت فرزندش و گذراندن اوقات خود با او، به جایگاهی می رسد که از نظر معرفتی با کوشش مشابهش می توانسته برسد.

از نگاهی دیگر باید مسائل مهمی را دید. اینکه جامعه ما باید جامعه ای دوستدار کودک باشد. چقدر برخورد ریش سفیدهای مساجد را با بچه ها برای ساکت کردن شان دیده اید؟ در هیئت ها چقدر بچه ها از خاموش بودن چراغ ها اذیت شدند و برگزارنمایندگان بیشتر به عمق عزاداری و برپاشدن روضه فکر کردند، تا اینکه به ترس بچه ها از تاریکی بیندیشند؟ بخش مهمی از مسائل هم همین تفکر شخص است. مادر باید بپذیرد که برای بهتر مادری کردن باید مراحلی را طی کند و خود را از زیر فشار کاذب مادری رها کند.