معرفی اسپرزه و خواص درمانی آن - وبلاگ ساعت گلورایا

به گزارش وبلاگ ساعت گلورایا، اسپرزه گونه های مختلفی دارد که تمامی آنها خواص دارویی دارند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که نسبت به دیگرگونه ها معروف تر می باشد اشاره شده است.

نویسنده: صمصام صانعی

اسپرزه گونه های مختلفی دارد که تمامی آنها خواص دارویی دارند. در اینجا به نام علمی و معینات مربوط به یک گونه از آنها که نسبت به دیگرگونه ها معروف تر می باشد اشاره شده است.

نام علمی:

Plantago psyllium L. نام فرانسه Psylle و نام انگلیسی آن Fleaseed می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، اسفرزه، حشیشه البراغیث، برزقطوناء، قطونا، تخم کک، اسپغول و شکم پاره نامیده شده است.

تیره گیاه:

بارهنگ Plantaginaceae

نوع گیاه:

بوته

معینات ظاهری:

گیاهی است علفی و یک ساله با ساقه ای به ارتفاع حدود 50 سانتی متر و برگ های آن باریک، دراز، نوکدار، مجتمع و به وضع متقابل بر روی ساقه قرار دارند. در قسمت های انتهایی ساقه، گل دهنده، گل های آن خوشه ای، مدور و رنگ گلها سفید، سرخ و قرمز تیره می باشد. میوه اش پوشینه، شکوفا، دو خانه ای و محتوی معمولاً یک دانه کوچک، لغزنده و به رنگ قهوه ای در هر خانه است.

طبیعت دانه:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و تر است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی اروپا، آسیا و آفریقا انتشار دارد و در ایران هم در منطقه وسیعی از نواحی شمال انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در اسپرزه:

گلوکوزیدی به نام اوکوبین، نوعی هیدرات کربن صمغ دار به نام گزیلین، لعاب و غیره در آن معین شده است.

بخش مورد استفاده:

دانه (اسپرزه)

نحوه مصرف:

معمولاً دانه را به صورت خیسانده در آب استفاده می نمایند و در صنایع مختلف از جمله صنایع غذایی، دارویی و نوشیدنی هم کاربرد دارد.

خواص درمانی:

تصفیه نماینده خون و خارج نماینده سنگ کیسه صفرا، خنک نماینده و ضد التهاب مثانه، رفع نماینده یبوست های صفراوی و مزمن و رفع نماینده ناراحتی های روده، ضد اسهال های ساده و مفید برای تکرر ادرار، ضد تب های گرم و آرام نماینده، ضد تب و لرز و رفع نماینده تشنگی می باشد. ضمناً برای خشونت سینه، خونریزی ریه، نزله های مزمن، دیسانتری (اسهال خونی)، زخم اثنی عشر، مننژیت و خارش بدن هم مفید است.

بیشتر بخوانید:اسفرزه

توجه:

اسپرزه تا زمانی که سالم خیسانده گردد خواص دارویی دارد. اسپرزه را نباید آسیاب یا نیم کوب کرد زیرا سمّی و کشنده می گردد. در صنایع دارویی اسپرزه را به صورت آسیاب شده استفاده می نمایند ولی با اضافه کردن مواد و ترکیبات شیمیایی مجاز، سمّیت آن را از بین می برند.

تذکر:

استفاده از آن برای خانم های بارداری که دچار یبوست هستند، بچه ها زیر دو سال و بیماران قندی ممنوع است.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون