4 دهه با عمو قناد - وبلاگ ساعت گلورایا

به گزارش وبلاگ ساعت گلورایا، از بین بچه های دهه های 50 تا 70 کمتر کسی پیدا می گردد که با برنامه های عمو قناد خاطره نداشته باشد.

عمو قنادی به وسعت خانواده عظیم ایران که حدود چهار دهه است عموی بچه های ایران است. مجید قناد که سال هاست برای مخاطبان کودک و نوجوان برنامه اجرا و تهیه می نماید و می سازد و این اواخر آیتم بیدار شو در برنامه صبح بخیر ایران را هم اجرا می کرد، نوروز سال جاری با برنامه ترکیبی لوبیا فردا زود بیا میزبان مخاطبان شبکه آموزش بود که به دلیل استقبال بچه ها فراوری و پخش آن ادامه پیدا کرد که هر هفته روزهای آدینه ساعت 11 صبح عمو قناد به وسیله این برنامه با بچه های دهه 80 و 90 در ارتباط است. لوبیا فردا زود بیا گلچین و ترکیبی از برنامه ها و تجربه های گذشته عمو قناد است؛ به اضافه برنامه های تازه که شامل گفتمان، شعر، موسیقی، مسابقه، نمایش عروسکی و... البته خودش معتقد است مخاطب این برنامه فقط بچه ها نیستند و خانواده ها را هم شامل می گردد. پس اگر با این برنامه آشنایی ندارید یا پیروز به تماشای آن نشده اید، می توانید در گزارش پشت صحنه ما از این برنامه و گفت و گو با مجید قناد و بازیگران آن همراه شوید.

استودیویی شاد در مجموعه تکتا

مجموعه تکتا شامل استودیوهای مختلفی است که بعضی برنامه های تلویزیونی در آنجا ضبط می گردد. یکی از این برنامه ها لوبیا فردا زود بیای شبکه آموزش است که گروه از سال گذشته در یکی از استودیوهای این مجموعه مستقر شده اند و برنامه ضبط می نمایند. پس از هماهنگی با حراست این مجموعه باید تا انتهای خیابان را طی کنیم تا به استودیوها برسیم. خودروی واحد سیار معمولا مقابل استودیوهای برنامه ها مستقر می گردد، برترین نشانی برای یافتن لوکیشن این برنامه است. چادر سیاه ضخیمی مقابل در سوله کشیده شده و صدای موسیقی برنامه شنیده می گردد. با احتیاط و بدون سر و صدا وارد می شویم.

از همان بدو ورود با دکور شاد و رنگارنگ و بادکنک های زیبایی روبرو می شویم که ما را با خود به جهانی کودکی مان می برد. عمو قناد و بازیگران در حال ضبط یکی از آیتم های برنامه هستند. چهار دوربین در نقاط مختلف استودیو واقع شده است که تصویربردارها با ماسک و گوشی هایشان پشت هرکدام از دوربین ها ایستاده اند. میز صدا و نور هم در گوشه ای از استودیو واقع شده است و بعلاوه مهرداد یکتا همراه کیبوردش کنار یکی از تصویربردارها مستقر شده است. روی سقف هم نورهای بسیاری واقع شده است که همگی روشن است و فضا را در این روزهای گرم تابستانی گرم تر و غیرقابل تحمل تر می نماید. البته کرونا روی این پروژه هم تاثیر گذاشته و باعث شده تا از تعداد عوامل کاسته گردد. با این حال همه اعضای این گروه در تلاشند تا به واسطه این برنامه لحظات شادی را برای بچه ها رقم بزنند تا کمی از استرس ها و نگرانی ها و فشارهای عصبی این روزها کاسته گردد. بازیگران این برنامه لباس های رنگین و کلاه هایی به رنگ دستمال گردن هایشان به تن دارند.

اینجا همه چیز رنگارنگ است و فضای شادی را ترسیم می نماید. از پنجره های دکور گرفته تا لباس های بازیگران و بادکنک ها همه از رنگ های شاد استفاده شده است. یک نمایشگر هم روی دیوار نصب شده که عکس یک لوبیا روی آن به نمایش درآمده است. با ورود ما برنامه متوقف شده اما پس از سلام و احوالپرسی و خوشامدگویی مجید قناد و همکارانش ضبط برنامه ادامه پیدا می نماید.

عمو قناد شاد و پر انرژی

در این آیتم که برای اعیاد قربان و غدیر ضبط می گردد، بازیگران در حال توپ بازی هستند که یکباره توپ به جایی برخورد نموده و صدای شکستن شنیده شده و مجید قناد از در انتهای دکور وارد می گردد. قناد و بازیگران در این آیتم یک ضرب المثل را بازی می نمایند. جالب این که صدای گربه ای هم شنیده می گردد که پشت در استودیو ایستاده است. بعد از آن موسیقی شادی شنیده می گردد و عمو قناد و بازیگران سرود شادی می خوانند. نوبت به بخش سؤال مسابقه می رسد که قناد از بیننده ها می پرسد. سپس مکالمه تلفنی یک بچه با مجید قناد ترتیب داده می گردد. جالب این که همه افرادی که در پشت صحنه این برنامه حضور دارند، با اشتیاق به تماشای آن نشسته اند و خاطرات دوران کودکی شان را تداعی می نمایند. یکی از بخش های این برنامه دعایی است که به صورت شعر همراه با موسیقی به وسیله بازیگران اجرا می گردد. البته آیتم ها و پلان ها به صورت پراکنده ضبط می گردد و پشت سر هم نیست. بنابراین آیتم خداحافظی ضبط می گردد و پس از آن نوبت به درخواست عمو قناد از بچه ها می رسد که از آنها می خواهد از فعالیت های گروه کودک استان ها فیلم بگیرند و برای برنامه بفرستند تا از این طریق با بچه ها در تعامل باشند. نکته جالبی که نظر هر کسی را در این برنامه جلب می نماید، انرژی و سرزندگی عمو قناد است که با وجود گذر زمان همچنان با انگیزه و پر انرژی برای بچه ها کار می نماید. درست مثل دورانی که ما مخاطب کودک برنامه هایش بودیم. به خصوص در یکی از بخش های برنامه به همراه بازیگران درست مثل یک کودک شاد و پرانرژی مشغول بادکنک بازی و شیطنت می شوند. فضای برنامه بسیار شاد و موزیکال است و یکی از نکات مثبت برنامه همین است؛ آن هم برای بچه های امروزی که نگه داشتن شان پای تلویزیون کار بسیار مسئله ای است. یکی از عوامل پشت دوربین نکته ای را به قناد یادآور می گردد و به همین دلیل او و بازیگران از داخل مونیتور بخش هایی از برنامه را می بینند که نشان از دقت نظر گروه برنامه ساز دارد که برای بیننده های کودکشان به راحتی از هر پلانی نمی گذرند. نکته ای که مدام نظرمان را در گزارش جلب می کرد ،حضور یک گربه مادر بود که به گفته یکی از عوامل هر روز وقت ناهار وارد لوکیشن می گردد و داخل دکور برای خودش گشت می زند. حتی گاهی موقع اجرای قناد وارد می گردد و او هم از حضور این گربه، موقعیت طنز برای بچه ها ایجاد می نماید. در این بین یکی دو تا از بادکنک ها از شدت گرمای داخل استودیو می ترکند و گربه پا به فرار می گذارد اما باز هم بعد از چند دقیقه میو میوکنان وارد استودیو می گردد. ضبط را متوقف می نمایند و قناد سعی دارد بدون این که گربه آسیبی ببیند، او را از دکور خارج کند اما گربه روی سقف می رود و ناچارند با حضور او به کار خود ادامه بدهند.

آموزش همدلی به بچه ها

رسول قنبری که نقش همرنگ برف زاده را بازی می نماید از ویژگی های این شخصیت می گوید: هر کدام از شخصیت ها تقریبا مثل هم هستند و در بازی هم سعی نموده ایم اتحاد و همدلی و یگرنگی را به بچه ها نشان بدهیم. اما همرنگ کمی مهربان تر از بقیه است و به خاطر فیزیکی که دارد، جنب و جوش و ورجه وورجه بیشتری دارد. اما در کل یکدستی و متحد بودن ویژگی این چهار نفر است که می خواهیم به بچه ها این ویژگی را یاد بدهیم که هوای همدیگر را بیشتر داشته باشند. البته من 15سال است که به طور تخصصی در مهدهای کودک برای بچه ها نمایش عروسکی اجرا می کنم و همین ارتباط مستقیم با بچه ها باعث شده تا بتوانم از شخصیت های هر کدام از بچه ها و ادبیاتشان در بازی ام استفاده کنم. ضمن این که بچه ها معمولا وقتی با هم قهر می نمایند بعد از چند دقیقه با هم آشتی و بازی می نمایند و این یکی از برترین خصوصیات بچه هاست که ما هم در بازی به آنها نشان می دهیم تا برایشان باورپذیر باشد. نکته جالب این کار برای من این است که من در کودکی بیننده برنامه عمو قناد بودم. اما حالا خودم با ایشان همکار شدم.

عمو قناد عاشق بچه هاست

سپهر قناد، فرزند مجی د قناد یکی دیگر از بازیگران این برنامه است. او نقش پررنگ خورشیدنژاد را بازی می نماید و می گوید: پدر همواره به من می گفت اول درس بخوان و بعد وارد این حرفه شو. من هم در زمینه کارگردانی سینما تحصیل و از سال 88 کار کودک را با آهنگسازی شروع کردم. عروسک گردانی را هم تجربه کردم و حالا هم بازیگر این برنامه هستم. فکر می کنم آموزش در اغلب برنامه های کودک وجود ندارد و فقط به تبلیغات تبدیل شده. یعنی بچه ها به سمت چیزهایی می فرایند که عظیم ترها می بینند. به همین دلیل بچه ها زود عظیم می شوند و این اصلا خوب نیست. ما در این برنامه سعی می کنیم با بچه ها همراه شویم و بازی کنیم و در همین بازی کردن آموزش بدهیم. او با اشاره به خاطرات عمو قناد در دوران کودکی اش هم می گوید که او هم مخاطب برنامه های عمو قناد بوده و همین موضوع باعث شد به کار کودک علاقه مند گردد پدر درست مثل رفتاری که به اسم عمو قناد با بچه ها داشت، در خانه برای ما پدری می کرد و مهربان و با حوصله و خوش اخلاق بود. واقعا عشق و علاقه اش بچه ها هستند.

دوست دارم عمو قناد همه بچه های جهان شوم

چطور شد به فکر ساخت این برنامه در شبکه آموزش افتادید؟

کل صدا و سیما یک خانواده است. بنابراین فرقی نمی نماید در کدام شبکه بتوانی کار کنی. البته بار آموزشی این شبکه بالاست و اخیرا این شبکه به یک مدرسه تبدیل شده و به همین دلیل بچه ها بیشتر مخاطب این شبکه هستند. از طرفی همین مساله باعث شده این شبکه ارتباط کاری خوبی با آموزش و پرورش برقرار کند. به همین جهت من طرحی داشتم که به شبکه ارائه کردم و پذیرفته شد. مهم تر این که باید سعی کنیم در برنامه سازی در کنار تفریح، بحث آموزش به بچه ها را هم مدنظر داشته باشیم. البته نباید آموزش به صورت مستقیم باشد. به نوعی باید برای بچه ها جای پدر و مادر و معلم ها باشیم. به همین دلیل سعی کردیم در نوع برنامه سازی هم به بازی های قدیمی توجه داشته باشیم و هم بازی های تازه را در نظر داشته باشیم.

معمولا برای بچه ها برنامه های بسیاری ساخته می گردد. وجه تمایز برنامه شما با سایر برنامه ها چیست؟

لوبیا فردا زود بیا مجموعه ای از برنامه های شاد، مفرح، آموزشی با آهنگ های متنوع است. برنامه پر از شعر و موسیقی است. به خصوص اشعاری که متناسب سن و سال بچه ها باشد. ما در این برنامه کلاسی به نام بیدار شو داریم که در اصل تداعی زمانی است که مدرسه می رفتند. ضروری است این نکته را بگویم که در کنار من و بازیگرانی که در این کار حضور دارند، افراد بسیاری هستند که برای این کار زحمت می کشند. به اسم مثال، خانم رودابه حمزه ای با تالیف 200 کتاب برای بچه ها و از طرفی شاعر بسیار خوبی است و برای برنامه شعرهای بسیاری نوشته اند. همین طور مهرداد یکتا عزیز که حدود 80 آهنگ برای برنامه آماده و تنظیم نموده اند. یعنی موسیقی و شعر، حرف اول را در برنامه می زند. بعلاوه نمایش هایی که دوستان ما اجرا می نمایند. در کل سعی کردیم لوبیا فردا زود بیا، پر از شادی و نشاط و بازی و موسیقی باشد.

یعنی ما در این برنامه همان عمو قنادی را می بینیم که چند دهه است می شناسیم؟

بله البته عمو قناد هم سعی نموده با زمان پیش برود. از آنجا که فضای مجازی بسیار تاثیرگذار است، باید خودم را به روز کنم و با بچه های امروز پیش بروم تا آنها از ما جدا نشوند. حتی برای این که تعامل بین ما و بچه ها برقرار گردد، از آنها خواسته ایم برایمان استندآپ و لطیفه بفرستند و خودشان به نوعی عضوی از برنامه باشند. از طرفی با این روش می خواهیم به بچه ها یاد بدهیم خجالت نکشند و حرف بزنند.

اسم برنامه را بر چه اساسی انتخاب کردید؟

از قدیم می گفتند لوبیا فردا زود بیا (می خندد). خواستیم گریزی به گذشته بزنیم.

شما عمو قناد چند نسل هستید؟

من از سال 60 تا امروز بوده ام. البته هنوز 15 سال دارم و با بچه ها پیش می روم (می خندد).

عمو قناد چه آرزویی برای بچه ها دارد؟

برای بچه ها که آرزو می کنم همواره سلامت و شاد باشند و از دوران کودکی شان لذت ببرند. آرزویم این است که با بچه ها ارتباط جهانی داشته باشم. البته در شبکه جام جم و برای بچه های خارج از کشور برنامه دارم. با این حال دوست دارم با همه بچه ها ارتباط بگیرم و مخاطب برنامه باشند.

شغل کودک بازی کردن است

حسین مزینانی، کارگردان هنری و یکی از بازیگران این برنامه است. وی درباره نقشی که ایفا می نماید می گوید: من نقش بهرنگ صبحی اصل را بازی می کنم. ما اسامی را بر اساس رنگ انتخاب نموده ایم تا برای بچه ها شادی آور باشد. چون من در گذشته تحقیقی درباره رنگ ها و شادی آور بودن آنها برای بچه ها داشتم. به خصوص در این شرایط که قرنطینه و کرونا روی روحیه بچه ها تاثیر گذاشته است.

وی ادامه می دهد: من معتقدم وقتی کاری را دوست داشته باشی اصلا انجام آن سخت نیست اما این نکته خیلی مهمی است که پژوهش و تحقیق در چنین کارهایی حرف اول را می زند. چون کار برای بچه ها لذتبخش است و همین که در تحقیق متوجه شویم بچه ها چه چیزهایی را دوست دارند می توانیم در برنامه سازی برای آنها پیروز باشیم. پس برنامه سازی برای بچه ها با وجود تحقیق و پژوهش کار سختی نیست. مزینانی بعلاوه اسم می نماید: شغل کودک تفریح است. بنابراین ما سعی می کنیم در عین تفریح و بازی در لایه های زیرین و به طور غیرمستقیم نکاتی را هم آموزش دهیم. خانواده ها معمولا بچه ها را از کودکی وادار به رفتن سر کلاس های متعدد می نمایند که البته فی نفسه کار بدی نیست اما اجازه دهیم بچه ها بچگی و بازی نمایند. چون در بازی کردن مهارت های زندگی را یاد می گیرند.

با زبان بچه ها حرف می زنیم

فرشید عسگری نقش کمرنگ ابر آبادی را بازی می نماید: کمرنگ شخصیت جالبی دارد. خیلی ابله و گیج و در عین حال بازیگوش و شیطون و خنده رو و پر انرژی است. تا جایی که می دانم بچه ها این شخصیت ها را دوست داشتند و خوشحالم این برنامه و کاراکترهایش توانسته مورد توجه بچه ها قرار بگیرد. به نظرم بچه ها موزیکال بودن برنامه را خیلی دوست دارند. چون با چنین فضاهایی بیشتر ارتباط می گیرند. این را از تجربه ای که در تئاتر کودک دارم می گویم. به همین دلیل یکی از ویژگی های این برنامه همین فضای شاد و موزیکال بودن آن است. البته در گذشته برنامه های کودک بیشتر نمایشی بود اما در حال حاضر برنامه سازها بیشتر سمت موسیقی می فرایند تا بتوانند با بچه ها ارتباط بگیرند. از طرفی کاراکترهای تازهی در این برنامه وجود دارند. به هر حال من سعی کردم در بازیگری از بچه هایی که می بینم الهام بگیرم. چون در مدارس کارهای نمایشی انجام می دادم و با بچه ها در ارتباط هستم. با این حال جذب کردن بچه ها خیلی کار سختی است. چون بسیار بسیار باهوش هستند. بنابراین از ادبیات خودشان در کار استفاده می کنیم.

زینب علیپور طهرانی - رسانه / روزنامه وبلاگ ساعت گلورایا